بازاریابی برای رستوران ها روز به روز پیچیده تر و چالشی تر از گذشته می شود. آنچه در گذشته با بازاریابی توصیه ای و تحویل رایگان امکان پذیر بود امروز به هزاران گزینه بازاریابی تبدیل شده اند که استفاده از آنها به منظور کسب موفقیت الزامی است. در حال حاضر رستوران ها در حال رقابت بر سر مشتریانی اند که گزینه های بیشماری پیش رو دارند و با واسطه ها و ابزارهای متنوعی در تعامل اند تا نهایتا تصمیم خود را بگیرند.
فرض کنید با دوستان خود به گردش رفته اید و پس از گشت و گذار بسیار حسابی گرسنه شده اید و به فکر پیدا کردن یک رستوران هستید، چه کار می کنید؟ چگونه رستوران مورد نظر خود را پیدا می کنید؟ در این موارد روش های سنتی فایده ای نخواهد داشت مخاطبان امروزه خیابان ها را به منظور یافتن یک رستوران متر نمی کنند بلکه با استفاده از برنامه های موجود روی گوشی یا دنبال کردن رستوران در شبکه های اجتماعی رستورانی را برای صرف غذا انتخاب میکنند. در این موارد توجه به نقشه سفر مشتری میتواند شما را در انتخاب بهترین کانال ها جهت دسترسی به مشتریان راهنمایی کند.
چرا نوشتن بودجه بازاریابی رستوران پیچیده است؟
با توجه به اهدافی که برای یک رستوران یا فست فود تعریف میشود، ممکن است فعالیت های بازاریابی رستوران با هزینه ای بسیار پایین یا با هزینه هنگفت صورت بپذیرند.
بنابراین هیچ بودجه بازاریابی مشخصی برای بازاریابی رستورانی وجود ندارد، اما قطعا هیچ برند فعال در این حوزه نیز، بی نیاز از فعالیت های بازاریابی نیست (البته در صورتی که اهداف بزرگی در سر داشته باشد و به دنبال بهبود جایگاه خود باشد). اگر بخواهید بودجه بازاریابی رستوران را برای یک فست فود انجام دهید بودجه مورد نظر را به کدام کانال ها و به چه نسبتی تخصیص خواهید داد؟
تعیین بودجه بازاریابی رستوران بر اساس هزینه کسب مشتری
هزینه کسب مشتری به شما کمک خواهد کرد تا بودجه بازاریابی رستوران خود را مشخص کنید. به عنوان مثال یک رستوران را در نظر بگیرید که به دنبال تعیین بودجه بازاریابی برای بخش آنلاین و آفلاین خود بوده و مطمئن نیست تمرکز بر کدامیک از این موارد و اختصاص بودجه بیشتر برای آن میتواند سودمند باشد؛ در این مورد هزینه کسب مشتری میتواند راهکار مناسب را برای مدیران رستوران ها و فست فودها مشخص کند. به منظور کسب دانش بیشتر در خصوص هزینه کسب مشتری میتوانید مقاله زیر را در این مورد مطالعه کنید :
بودجه بازاریابی رستوران خود را به چه مواردی اختصاص دهیم؟
با توجه به برآوردهای صورت گرفته از بازار رستوران ها و فست فودها، و همچنین با در نظر گیری تجربه مشتری در این بازار، پنج مورد متفاوت جهت درج در بودجه بازاریابی رستوران و میزان بودجه ای که باید صرف آن شود در ادامه مقاله آورده شده است.
بودجه شبکه اجتماعی و اپلیکیشن های موبایلی
76% از آمریکایی ها از شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن های موبایلی استفاده میکنند، شاید اطلاعات آماری دقیقی در مورد ایران در دست نباشد اما با توجه به سبک زندگی ایرانیان چنین برداشت کرد که این آمار در ایران نیز چندان دور از ذهن نیست (اگر تا کنون به این مقدار نرسیده باشد).
شبکه های اجتماعی و مدیریت آن به چالشی بزرگ برای رستوران ها و فست فودها تبدیل شده است. آنها باید بازدید مشتریان را مدیریت کنند، وعده مخصوص هر روز را به مشتریان معرفی کنند و حتی به اندازه وبسایتشان در شبکه های اجتماعی فعالیت داشته باشند. در نهایت فعالیت در شبکه های اجتماعی به دو گروه تقسیم میشود، پست های طبیعی که هزینه ای بابت آنها پرداخت نمیشود و اغلب توسط خود مجموعه مدیریت میشود و پستهای پولی که ممکن است در حساب های کاربری پر بازدید منتشر شود که لازم است برای آنها هزینه ای پرداخت شود.
پست های ارگانیک از آن جنبه که میتواند در طول زمان و به آهستگی و باهزینه ای اندک برند را بسازد بسیار مورد توجه است. گاهی آرام جلو رفتن منجر به از دست دادن فرصت نمیشود و شما فقط به تعداد مخاطبان بیشتری نیاز دارید که با مرور زمان آنها را به دست خواهید آورد، در این شرایط پست های ارگانیک یا تهیه تبلیغات در این بستر گزینه ی مناسبی خواهد بود.
علاوه بر شبکه های اجتماعی برخی از اپلیکیشن ها نیز کارایی بالایی در بازاریابی رستورانی دارند. دوستانی که با استفاده از اپلیکیشن Wase یا Google Map در حال پیدا کردن مسیر خود هستند و همچنین گرسنه اند و به دنبال رستورانی در مسیر خود می گردند به راحتی میتوانند یکی از رستوران های ثبت شده در نرم افزار را انتخاب کنند. علاوه بر اپلیکیشن های مسیر یاب اپلیکیشنهای مخصوصی هم برای رستوران ها وجود دارد که اطلاعات کامل رستوران ها شامل منو و قیمت و … در آنها قابل دسترسی بوده و امکان انتخاب سریعتر و مناسب تر را به مشتریان میدهد مانند اپلیکیشن Four Square که در این حوزه بسیار معروف است و کاربران زیادی دارد.
فاکتورهای متنوعی وجود دارد که استفاده از کانال های اجتماعی و اپلیکیشن های دایرکتوری را در هنگام تعیین بودجه بازاریابی رستوران امکان پذیر میکند، این موارد عبارت اند از:
اندازه مخاطبان و نحوه دسترسی
نیازی نیست که عنوان کنیم، دسترسی به مخاطبان بیشتر بودجه ی بیشتری را نیز میطلبد.
هرچند، هدف آن است که میزان بودجه بازاریابی رستورانی که صرف تبلیغات میشود بیشترین منفعت ممکن را به وجود آورد. به عبارت دیگر، اگر بودجه شما این اجازه را میدهد به قدری برای تبلیغات خود خرج کنید که نرخ بازگشت سرمایه را در پایین ترین میزان ممکن آن نگه دارید (یعنی هزینه ای که برای تبلیغات و فعالیت های بازاریابی داشته اید زودتر به شما بازگردند).
تناوب
شاید یک تبلیغ برای زمانی که یک رویداد ترفیعی بزرگ دارید کافی باشد، اما اگر تازه رستوران خود را افتتاح کرده اید نیاز به پست های منظم ومتناوب خواهید داشت که قطعا هزینه بیشتری را برای شما به همراه دارد. مشخص کنید کم استفاده ترین زمان یا بخش کسب و کار شما چیست و با توجه به آن پیام خود را به مخاطبان ارسال کنید.
بازهم نیازی به تذکر نیسیت که هرچه تبلیغات متناوب تری داشته باشید طبیعتا هزینه بیشتری برای بازاریابی ستوران خود متقبل خواهید شد اما در عوض بازگشت سرمایه بیشتری هم خواهید داشت.
محتوا و تصویرسازی
شما میتوانید برای تمام شبکه های اجتماعی خود از محتوایی استفاده کنید که توسط گوشی همراه خود تهیه کرده اید یا گزینه ی دیگر آن است که پول نسبتا زیادی را صرف عکاسی حرفه ای و صنعتی از محصولات خود کنید. محتوای باکیفیت تر منجر به ترفیع برند شما میشود و سبب میشود افراد تعامل بیشتری با برند شما برقرار کنند و نهایتا به سراغتان بیایند.
کنترل دقیق تمام موارد ذکر شده در بالا به این معنا است که باید سرمایه و بودجه خود را خردمندانه تر و کارآمدتر مصرف کنید، به این صورت که بودجه خود را کنترل کنید و خرج های اضافه و بیهوده را از برنامه بودجه بازاریابی رستوران خود حذف کنید.
تبلیغات در گوگل و موتورهای جستجو
گوگل روزانه 3 و نیم بیلیون بازدید کننده دارد. داشتن تبلیغات در صدر فهرست جستجوی گوگل نام شما را در مقابل دید مشتریانی که آماده خرید هستند قرار میدهد.
عمدتاً، دو راه برای سنجیدن میزان پرداختی و موفقیت تبلیغات وجود دارد :
- منحصرا برای کلمه کلیدی اصلی
- متناوبا با کلماتی کلیدی که مورد جستجو قرار میگیرند.
چالش اصلی آن است که با هرباز کلیک بر روی تبلیغاتتان باید برای آن پول پرداخت کنید بنابراین مهم است که روی جستجوهایی تمرکز کنید که معتقد هستید بیشترین نفوذ را بر روی مشتریانتان دارد تا به رستوران های شما سربزنند. به این صورت بودجه بازاریابی رستورانی شما در جهت درستی مصرف خواهد شد.
باید دنبال چه کلمات کلیدی برای بازاریابی رستوران باشیم ؟
هدف قرار دادن کلماتی مانند “بهترین مکان ها برای برگزاری جشن در تهران ” ممکن است ایده ی جالبی باشد، اما اگر مردم به دنبال گرفتن جشن در رستوران نباشند و بیشتر دنبال انجام کارهایی دیگر باشند، چه ؟
ریزتر شدن در هدف گیری مانند ” بهترین رستوران ها برای برگزاری جشن در تهران” نتیجه بهتری را به همراه خواهد داشت.
با اینکه این کلمه اصلی شخص درست را هدف قرار میدهد، ممکن است متوجه شوید که تعداد کمی از افراد در ماه این کلمه را جستجو میکنند، بنابراین انتخاب آن با برگشت فراوان مشتریان برای شما، همراه نخواهد بود. میتوانید موارد را از این هم گسترده تر کنید مثلا “بهترین رستوران های تهران”، اما شاید بهتر از آن تعیین بیشترین موارد ممکنی باشد که میتوانید پیشنهاد دهید. به این صورت بعد از گذشت یک ماه یا یک سال اعداد و ارقام معنادار خواهند بود.
تصویر زیر نشان میدهد داشبورد تبلیغات گوگل شما به چه شکل خواهد بود. میتوانید بودجه رستوران خود را تعیین کنید و طبق آن کلمات کلیدی خود را تعیین کنید. حتی میتوانید کلمات کلیدی چندگانه را مشخص کنید و گوگل به شما خواهد گفت احتمال دارد کدامیک بیشتر برای مخاطبانتان برجسته شود. تعیین این موارد سبب میشود بودجه بازاریابی رستوران شما کارآمد تر خرج شود.
رویدادهای اجتماعی و اسپانسر شدن رستوران ها
شرکت در رویدادهای حمایتی (Sponsoring)، مانند رویدادهای اجتماعی میتواند تاکتیک بازاریابی رستورانی فوق العاده ای باشد، چراکه بسیار محلی است و افراد با آن تعامل برقرار میکنند و درگیر آن می شوند.
یک فستیوال یا جشنواره موسیقی ممکن است به عنوان محلی آرامش بخش به نظر بیاید که افراد با دوستان خود به آنجا میروند. وقتی رستوران و برند شما حامی این مصرف کنندگان باشد، رستوران شما نیز در این فضا دیده میشود و حال و هوای آن را به خود می گیرد.
برنامه هایی که در این راستا صورت میپذیرند سخت تر از سایر استراتژی های بازاریابی قابل اندازه گیری هستند. بودجه های اسپانسر شدن حتی ممکن است کاملا متغیر باشد. به عنوان مثال اگر رستورانی تقبل کند که از حضار یک چشنواره پذیرایی کند هزینه آن با توجه به استقبال مخاطبان متغیر خواهد بود.
مهم نیست بودجه بازاریابی رستوران شما چه میزان باشد، فعالیتهای بازاریابی شما باید به دسترسی به مخاطبان و برقراری تعاملی مطمئن با آنها، اختصاص یابد.
دسترسی
اسپانسر شدن باید در ارتباط با دسترسی به تعداد مخاطبان یک بازی یا جشنواره باشد. درست همانند سرمایه گذاری در هر کانال دیگری باید از خود بپرسید این کانال دسترسی تا چه اندازه میتواند بر مخاطبان هدفتان نفوذ کند. حتی اسپانسر شدن ممکن است فراتر از رویداد مورد نظر پیش برود و شامل برنامه های ترفیع و بازاریابی یا مواردی مربوط به آن شود.
برقراری تعامل با مخاطبان
برقراری تعامل اغلب زمانی بیشتر میشود که در رویدادی شرکت کنید که متناسب با مفهوم و ویژگی های برندتان باشد. اصول بازاریابی رویدادی میتواند برنامه ریزی اسپانسر شدن را مدیریت کند. در مقاله زیر میتوانید با اصول بازاریابی رویدادی آشنا شوید.
ارزش برند
آخرین و سخت ترین مورد برای اندازه گیری ارزش برند است که با اسپانسر شدن در ارتباط است. رستوران هایی که مدت زیادی مشغول فعالیت بوده اند ممکن است با استفاده از اسپانسر شدن نتوانند بر ارزش برند خود بیافزایند، اما رستوران های تازه تاسیس یا رستوران هایی که به تازگی وارد بخش جدیدی از بازار می شوند اسپانسر شدن خیلی بیشتر از یک تبلیغ میتواند ارتباط و تعامل آنها را با مشتریان هدف شان افزایش دهد.
بازاریابی ویدئویی
افزایش بازاریابی ویدئویی در عصر جدید یکی از مواردی است که توجه بازاریابان در حوزه ی بازاریابی برای رستوران ها را به خود جلب کرده است. در سال 2017، 74% از حجم محتوای اینترنت ویدئو بوده است. به علاوه، محتوای ویدئویی 1200% بیشتر از هر محتوای دیگری قابلیت به اشتراک گذاری دارد.
برخلاف سایر موارد بازاریابی ویدئویی هم در مرحله تولید قابل استفاده است و هم در مرحله توزیع اما بودجه ای که به هریک از این موارد تخصیص میابد متفاوت است.
تولید
تولید محتوای ویدئویی میتواند با استفاده از یک گوشی هوشمند صورت گیرد که سریع و کم هزینه خواهد بود، اما میتواند مخاطبان را به صورت روزانه با برند همراه کند.
پروژه های تولید ویدئو در سطح بزرگتر میتواند شامل : داستان سرایی و سناریونویسی، گرافیک های متنوع، بازیگران، دوربین و تجهیزات، گروه تدوین و مونتاژ، و مواردی از این دست باشد. استفاده از این مورد میتواند به سرعت هزینه ها را چند صد برابر کند. با اینکه محاسبه آن کار پیچیده ای نیست اما همیشه ارتباط قوی ای بین میزان هزینه ای که صرف دسترسی و توزیع میشود و هزینه ی تولید محصول وجود دارد. بنابراین انتخاب نوع اجرای بازاریابی ویدئویی به سطح تولیدات و در واقع درآمد رستوران شما بستگی دارد.
توزیع
دو روش معمول برای انتشار ویدئو، انتشار آن از طریق بسترهای شبکه اجتماعی و اپلیکیشن های مرتبط یا انتشار در بستر رسانهای مانند تلویزیون است.
برای انتشار ویدئو در شبکه اجتماعی بودجه ای تعیین میکنید، صفحات پر مخاطب را شناسایی میکنید و امیدوار خواهید بود که از این طریق افراد بیشتری با برند رستوران شما آشنا شوند.
اما نمایش ویدئو تبلیغاتی در تلویزیون با ریسک بالایی همراه است، چراکه مخاطبان رسانه های اجتماعی بسیار گسترده و متنوع هستند در نتیجه دسترسی به مخاطبان هدف برای رستوران ها سخت خواهد بود. از اینرو بهتر است رستوران هایی که فقط در یک مکان فعالیت دارند تمرکز خود را بر رسانه های محلی بگذارند یا تبلیغ خود را در رسانه های نزدیک به محل فعالیتشان به نمایش بگذارند مانند سینما یا سالن تئاتری که در محدوده ی فعالیت آنها قرار دارد تا به این طریق بودجه بازاریابی رستوران خود را هوشمندانه تر تخصیص دهند.
تبلیغات پرینتی و پست مستقیم
تبلیغات از طریق پست مستقیم میتواند تا اندازه ای برای رستوران هایی که در بخش مشخصی از شهر هستند مفید باشد. پخش کردن منو رستوران در خیابان های اطراف محل فعالیت یکی از رایج ترین روش ها در این مورد است، اما همچنین میتوان این مورد را در رویداد ها هم دنبال کرد یا علاوه بر منو در خصوص ترفیع نیز از این طریق اقدام شود. هزینه این بخش معمولا شامل بخش طراحی، پرینت و توزیع میشود.
برای مشخص کردن بودجه بازاریابی رستوران در این بخش میتوانید از فرمول زیر استفاده کنید :
هزینه ی پست مستقیم = قیمت هر منو X تعداد منوهای ارسالی X هزینه ارسال هر منو + هزینه طراحی + هزینه دریافت لیست ارسالی
طراحی و پرینت
هزینه طراحی فقط یکبار صورت میپذیرد، اما هزینه پرینت هر بار شارژ میشود. با توجه به آنکه نرخ پاسخگویی به پست مستقیم به طور متوسط 4.4% است که با توجه به میزان درآمد حاصله سودآوری و به صرفه بودن آن مشخص خواهد شد.
توزیع
برای توزیع دو امکان وجود دارد : توزیع رندم یا محلی و توزیع از طریق لیست خریداران شرکت های بزرگ ممکن است بخواهند لیستی از نام افراد به همراه مواردی که برای آنها بااهمیت است تهیه کنند که در آن مواردی نظیر نزدیکی به رستوران، گروه سنی، جنسیت و مواردی از این دست گنجانده شود. این موارد میتواند شما را در هدف قرار دادن مخاطبین درست و بهبود نرخ پاسخگویی کمک کند.
بسیاری از رستوران هایی که در یک محل مشغول به فعالیت هستند این مورد را بسیار زمانبر ارزیابی میکنند و تصور میکنند ارزش صرف هزینه را ندارد. اما انتشار مویرگی اطلاعات رستوران ممکن است نرخ بازگشت شما را افزایش دهد.
در نهایت تبلیغات جزو مهمی در بازاریابی رستورانی محسوب میشود و به این واسطه مستند سازی بودجه بازاریابی رستوران از اهمیت بالایی برخوردار است و توصیه می شود چنانچه صاحب رستوران، کافه یا مواردی از این دست هستید از تعیین بودجه بازاریابی رستوران غافل نشوید.