تا به حال با کسب و کارهای زیان دهی که به یکباره موفق و پرمنفعت می شوند، برخورد داشته اید؟ این موفقیت ناگهانی از کجا نشات می گیرد؟
با شیوع بیماری کویید کسب و کارهای زیادی دچار ضرر و افت شدند اما در این میان کسب و کارهایی هم بودند که پیش از این وضعیت خوبی نداشتند اما از فرصت های به وجود آمده استفاده کردند و سود خود را افزایش دادند.
مانند کسب و کارهای کوچک بیشماری که با تولید محصولاتی مانند ماسک و مواد بهداشتی و فروش در بستر شبکه های اجتماعی موفق به سودآوری شدند.
همچنین برخی از برندها با توجه به شرایط و فراهم آوردن خدمات مورد نیاز توانستند سهم بازار خود را افزایش دهند. مثال بارز آن را می توان در اپلیکیشن هایی که امکان خرید آنلاین محصولات از سوپرمارکت و ارسال محصولات توسط پیک را به خدمات خود اضافه کردند، دید.
البته پیش از این نیز این خدمات در بازار وجود داشتند، اما تغییر شرایط و رفتار مصرف کننده و تشویق برندها به استفاده از این امکانات منجر به استفاده بیشتر مخاطبان از این خدمات شد.
در واقع شناسایی سریع نیاز بازار و فراهم آوردن روشی برای برطرف کردن ساده و کاربردی آن سبب شد برندهایی مانند دیجی کالا و اسنپ با ارائه خدمات جانبی دیجی کالا جت و اسنپ سوپرمارکت بتوانند سهم بازار خود را در این بخش افزایش دهند.
اما پاسخگویی سریع و درست به نیاز مشتریان زمانی اتفاق می افتد که تیم شما بتواند تغییرات ناگهانی را مدیریت کند.
بازاریابی چابک Agile Marketing یک رویکرد استراتژیک است که بر اجرای سریع پروژه ها در فواصل کوتاه تمرکز دارد. به این صورت بازاریابان فرصت کافی برای تغییر توجه و تمرکز خود، به روز رساندن خود با نیاز مشتریان و تغییر اولویت ها و انتظارات را خواهند داشت.
با استفاده از اجایل مارکتینگ به جای آنکه انجام یک فعالیت بازاریابی ماه ها طول بکشد، طی چند هفته انجام خواهد شد. به کارگیری این رویکرد، زمان، انرژی و کار زیادی از شما می برد. از اینرو در این مقاله قصد داریم ماهیت و مراحل پیاده سازی اجایل مارکتینگ در کسب و کار را بررسی کنیم تا بتوانید با استفده از آن کسب و کارخود را توسعه بخشید.
بازاریابی چابک چیست؟
Agile Marketing یا بازاریابی چابک یک رویکرد بازاریابی استراتژیک است که خلق ارزش افزوده قابل ارائه، انجام پروژها در زمان کوتاه، اشتیاق بالا برای تحقق اهداف و تکرار سریع پروسه ها را در اولویت قرار می دهد.
در پایان هر دوره از پروژه، تیم های مختلف خروجی های خود را ارزیابی می کنند و فعالیت هایی اصلاحی را در دور بعد اعمال می کنند تا پروسه های اجرای فعالیت های بازاریابی بهبود یابد. جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها اجازه اصلاح و بهبود را به تیم های اجرایی در طول پروسه می دهد.
در اجایل مارکتینگ، شکست امری پذیرفته شده است. همچنین، لازم است اعضای تیم از اشتباهات خود درس بگیرند و برای بهتر شدن، به صورت مرتب خود را با شرایط وفق دهند.
البته اجرای این رویکرد کار آسانی برای اعضای یک تیم بازاریابی در کسب و کار نیست. به همین دلیل شناخت مانیفیست بازاریابی چابک قبل از به کارگیری این رویکرد بسیار اهمیت دارد.
از مهمترین اصول و ویژگی های اجایل مارکتینگ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یادگیری مرتب و ارزشمند در مقابل پیروی از عقاید، نظرات و عرف
- همکاری متمرکز بر مشتریان در مقابل سلسه مراتب و روندها
- کمپین های انطباقی و پشت سر هم در مقابل کمپین های یک باره و بزرگ
- کشف و فهمیدن نیاز مشتریان در مقابل پیش بینی ثابت و استاتیک
- عکس العمل نشان دادن نسبت به تغییرات در مقابل دنباله روی برنامه بودن
- آزمایش ها و فعالیت های کوچک و زیاد در مقابل چند فعالیت بزرگ اما کم
اگر بتوانید اصول بازاریابی چابک را در کسب و کار خود پیاده کنید، تاثیرات مثبت آن را در بیزینس خود خواهید دید.
با به کارگیری این رویکرد می توانید عملکرد و کیفیت خود را از طریق ایجاد فضا برای خلق اهداف مشخص، بازخورد مشخص، آزمایش و ارزیابی های مداوم، دریافتی های به موقع و اثرات غیر قابل انکار آن، بهبود بخشید و برنامه بازاریابی کسب و کارتان را به بهترین نحو اجرا کنید.
راهنمای به کارگیری اجایل مارکتینگ
مدیران بازاریابی معمولا از یک رویکرد واحد برای به کارگیری بازاریابی چابک در کسب و کار خود، استفاده نمی کنند. برخی از طریق چهارچوب های سنتی فرآیندها را پیش می برند و گروه دیگر آن بخش هایی که برای بیزینس شان مناسب است را انتخاب می کنند تا ازطریق رویکرد ترکیبی فعالیت های خود را مدیریت کنند.
دو رویکرد اصلی در بازاریابی چابک متدولوژی اسکرام و کانبان هستند.
رویکرد اسکرام Scrum
رویکرد اسکرام بر دوره های زمانی تکرار شونده که به آن اسپرینت (Sprints) گفته میشود، متمرکز می شود. در اجایل مارکتینگ هر اسپرینت یا دوره ی زمانی بین 2 هفته تا 6 هفته برای انجام فعالیتی مشخص تعریف می شود.
بر اساس حجم و سطح پروژه، ممکن است مجبور شوید آن را به اسپرینت های کوچک تری تقسیم کنید و بر اساس برنامه ریزی زمانی هریک را به ترتیب انجام دهید.
فرآیند اجرایی اجایل مارکتینگ در رویکرد اسرکام شامل مراحل زیر است:
- برنامه ریزی Planning
در این مرحله اهداف، فعالیت ها و اولویت ها برای اسپرینت مشخص می شود. پروژه به وظایف یا taskهای مختلف تقسیم می شود، تاریخ تحویل یا Dead-Line و تیم مسئول هر اسپرینت مشخص می شود.
- آماده باش Stand-up
آماده باش جلسه توجیحی 15 دقیقه ای برای ارائه خلاصه فعالیت ها و ارزیابی کلی کارها است. هدف آن است که مسیر کلی برای افراد مشخص باشد و میزان پیشرفت فعالیت ها تعیین شود.
- بازنگری Review
بازنگری برای تعیین دست آوردهای هر تیم در اسپرینت است. نتایج اعلام شده و بازخوردها بررسی می شودو طبق آنها لیست اولویت ها تعیین می شود، اما هدف آن است که تیم های اجرایی از تاثیر فعالیت های خود آگاه شوند.
- گذشته نگری Retrospective
در این بخش گزارش کامل از فعالیت هر تیم برای اسپرینت آخر ارائه می شود. افراد مشخص می کنند کدام فعالیت ها به خوبی پیش رفته و کدام یک باید بهتر شوند. در این مرحله با بررسی بازخوردها، نقاط قوت و ضعف بررسی شده و اقدامات و راهکارهای اصلاحی تعیین می شود.
رویکرد کانبان Kanban
اگر افراد شما بیشتر یادگیرنده های تصویری هستند یا به خوبی با برنامه زمانبندی اسپرینت ها هماهنگ نمی شوند، به کارگیری بازاریابی چابک از طریق رویکرد کانبان یا بوم توصیه می شود.
رویکرد کانبان سه ویژگی اصلی دارد و بر اصول زیر استوار است:
- گردش کار تصویری Visualizing Workflow
بر عکس رویکرد اسکرام در رویکرد کانبان روند فعالیت ها به صورت تصویری نمایش داده می شود. در رویکرد کانبان، بومی تعبیه می شود که به ستون های مختلف تقسیم شده که هر ستون معرف مرحله ای از فرآیندهای کاری است.
در ساده ترین حالت ممکن است ستون ها به سه دست فعالیت هایی که باید انجام شوند (To-Do)، فعالیت های در حال انجام (Doing) و فعالیت های انجام شده (Done) تقسیم شوند اما می توان بر حسب نیاز ستون های بیشتری با تعریف های متفاوتی را نیز تعیین کرد.
سپس هر یک از وظایف (Tasks)، فعالیت های مربوط به هر تسک و مسئولان آن را تعیین کنید، و با اجرای هر مرحله آن تسک را در ستون ها جا به جا کنید. به این صورت فرآیند و میزان پیشرفت فعالیت ها برای اعضای تیم مشخص خواهد شد.
بهترین روش برای استفاده از رویکرد کانبان، استفاده از نرم افزارهای مدیریت پروژه است، برای آشنایی بیشتر با این موضوع مقاله ی زیر را مطالعه کنید.
- تعیین محدودیت های WIP
اگر فعالیت های زیادی برای یک فرد تعیین شود نمی تواند هیچ یک را به درستی به اتمام برساند. به همین دلیل محدودیت های فعالیت های در جریان یا Works In Progress (WIP) در رویکرد کانبان لحاظ می شود.
به این صورت مشخص می شود وظایف و فعالیت های تعریف شده چگونه به اعضای تیم تخصیص داده می شود. همچنین محدودیت هایی بری وظایفی که هر فرد باید بر عهده بگیرد و مدت زمان تحقق آن نیز تعیین می شود.
به این صورت وظایف افراد به درستی و بر اساس اولویت تعیین شده و مشخص می شود برای انجام فعالیت های خود چقدر زمان دارند و تحت فشار نخواهند بود.
- جلسات هماهنگی Meeting Cadences
مانند رویکرد اسکرام، در رویکرد کنبان هم هدف کمک به تیم ها برای تحقق اهداف تعریف شده است. بنابراین جلسات روزانه یا موقعیتی جهت بررسی وظایف برگزار می شود تا اعضای تیم با هم هماهنگ باشند، افراد و فعالیت ها در یک راستا فعالیت کنند و همچنین نقاط قوت و ضعف ها شناسایی شده و کمبودها اصلاح شوند.
همانطور که پیش از این اشاره شد، اجرای بازاریابی چابک نیازمند شناسایی رویکردهای اجرایی اجایل مارکتینگ و هماهنگی اعضای تیم با یکدیگر جهت پیاده سازی درست آن است.
بنابراین چنانچه قصد به کارگیری این رویکرد را در کسب و کار خود دارید، ابتدا فواید و اثرات آن رابرای افرادتان بازگو کنید و فرآیندها و نحوه عملکرد را به آنها آموزش دهید تا با شما در مسیر توسعه کسب و کار تان همراه شوند.
