منظور از منتورینگ (Mentoring ) این است که فردی تحت عنوان منتور( Mentor) به فرد یا افراد دیگری در زمینه خاصی کمک می کند تا به پیشرفت در دانش یا مهارتی خاص برسند. منتورینگ با آموزش، تدریس یا مربی گری تفاوت دارد و در واقع رابطه ای است برای ایجاد اعتماد به نفس و حمایت از یادگیرنده در راستای رسیدن به پیشرفت شغلی یا حرفه ای.
در تعریف اینکه “منتور کیست و منتورینگ چیست” می توان گفت:
“کمک رسانی یک شخص (منتور) به شخص یا اشخاص دیگر، که موجب تغییرات قابل توجه در زمینه هایی همچون دانش، عملکرد یا تفکر او شود.”
منتور مسئولیت تشویق و تهییج فرد را برای دستیابی به اهداف مدنظر بر عهده دارد و به نوعی راهنما و مشوق وی در طول مسیر خواهد بود. منتورینگ در واقع یک رابطه حرفه ای میان افراد با تجربه و افراد کم تجربه یا همان رابطه استاد و شاگردی در ایران قدیم است!
چه زمانی منتورینگ (Mentoring) کاربرد دارد؟
منتورینگ می تواند برای موقعیت های مختلف و زمینه های متنوعی در زندگی شغلی و شخصی فرد، مورد استفاده قرار گیرد که برخی از این زمینه ها عبارتند از:
- تحلیل کارهای جدید
- ارتقای شغلی
- کمک به کارمندانی که نقش آنها در سازمان تغییر کرده
- کمک به کارمندان به منظور یادگیری برنامه های جدید، به منظور ترفیع شغلی
- تغییر در نقش های شغلی
- توسعه حرفه ای به صورت مداوم
چرا از Mentoring استفاده می شود؟
- انعطاف پذیری دارد و می تواند در شرایط مختلف به کار گرفته شود: منظور این است که نقشه ثابتی برای طی کردن مسیر در نظر گرفته نمی شود و همه فعالیت ها نیاز به برنامه ریزی ندارد. منتور در طی مسیر برنامه ها را مشخص می کند.
- می تواند در مشاغل مختلف به کار گرفته شود.
- منتورینگ به نوعی خصوصی و یا نیمه خصوصی است : هر گونه ارتباط و برنامه ای که اجرایی می شود منحصر به آن دو نفر ( Mentor و Mentee) خواهد بود.
- Mentoring دارای سیستم بازخورد است: در واقع واکنش های منتور در طی کردن مسیر منتهی به هدف مشخص، اهمیت بسیاری دارد. به طورکلی واکنش های منتور ابزاری موثر در پیشرفت یادگیرنده (Mentee) محسوب می شود و بر نحوه چگونگی انجام کار و یادگیری انجام کار موثر است.
- برنامه ای متمرکز است: منتورینگ بر نیازهای منتور و منتی متمرکز است و بر مبنای هدف تعیین شده عمل می کند. (مقاله مشاور دیجیتال مارکتینگ کیست؟ را بخوانید)
فواید منتورینگ به تفکیک برای Mentor و Mentee عبارت است از:
| برای منتور | برای منتی (یادگیرنده) |
|
|
آشنایی با ویژگی های Mentor
- باید درک خوبی از مهارت های خود داشته و متخصص باشد.
- باید بداند که چگونه کارها را مدیریت کند.
- باید اعتبار شخصی و حرفه ای (کاری) داشته باشد.
- یک شنونده عالی و دقیق باشد.
- منتور باید بتواند تاثیرات مثبتی را ایجاد کند، محیطی مناسب برای امتحان کردن موارد مختلف که بی خطر هستند برای منتی (Mentee) فراهم سازد.
- منتور باید بداند که چگونه به طور رسمی یا غیر رسمی تجربه و پیشرفت های خود را در اختیار دیگران قرار دهد.
- منتور باید کمی خلاقیت داشته باشد و در انجام کارها از راه های نوین و متفاوت بهره بگیرد.
- منتور باید بینش عمیقی نسبت به چشم اندازها و رویکردهای مختلف حیطه ای که در آن منتورینگ می کند، داشته باشد.
- منتور باید اصول رازداری را رعایت کند.
- منتور باید توانایی شناسایی مسائل و مشکلات را داشته باشد.
چگونه یک منتور پیدا کنیم؟
تشخیص یک منتور مناسب
شناسایی یک Mentor مناسب یک قدم اساسی در مسیر حرفه ای شما محسوب می شود. پس قبل از هر چیز باید بفهمید که در مسیر کاری و یا توسعه شخصی خود به دنبال چه هستید. زمانی که این موضوع برای خودتان مشخص شد در ادامه می توانید به دنبال منتوری بگردید که شما را به شکل موثری راهنمایی کند، با اهدافتان هم راستا بوده و ویژگی هایی را داشته باشد که ارزش های مد نظر شما را تشدید کند.
Mentor خود را از کجا پیدا کنیم؟
محل کار
معمولا شما می توانید یک منتور عالی، در سازمان خودتان پیدا کنید. به دنبال شخصی باتجربه ای باشید که علاقه مند به در اختیار قرار دادن دانش خود با دیگران است و برای رشد بقیه زمان صرف می کند.
نتوورک های حرفه ای
در ایونت های صنعتی شرکت کنید، عضو جامعه های حرفه ای شوید یا در فروم های آنلاین مربوط به حوزه مورد نظرتان مشارکت کنید. مهارت نتوورکینگ به آشنایی با منتورهای احتمالی که خارج از دایره آشنایان شما هستند، کمک می کند.
برنامه های منتورینگ
این برنامه ها بیشتر در خارج از ایران برگزار شده و توسط سازمان ها و یا نهادهای مختلف به شکل رسمی اجرا می شوند. هدف از اجرای این برنامه ها برقراری ارتباط مبان Mentor ها و Mentee ها بر اساس اهداف و علایق است. این برنامه ها گاهی اوقات با یک هدف صنعتی مشخص ترتیب داده می شوند مثل تشویق زنان برای ورود به صنایع مردانه تر.
انواع منتورینگ
منتورینگ یک به یک (One-on-One Mentoring)
در این روش که سنتی ترین روش منتورینگ است تنها یک منتور و یک منتی وجود دارند و معمولا منتور با تجربه تر با منتی جوان تر یا کم تجربه تر در ارتباط خواهد بود.
منتورینگ گروهی (Group Mentoring)
در این مدل از Mentoring یک یا چند منتور با گروهی از منتی ها کار خواهند کرد. مراکز آموزشی معمولا به دلیل کمبود منابع و بودجه از این روش استفاده می کنند.
منتورینگ هم ردیف (Peer Mentoring)
شرکت کنندگان در این مدل از منتورینگ معمولا جایگاه شغلی یکسان دارند، از یک دپارتمان بوده و یا دارای تجربه های مشترک چه در حوزه حرفه ای و یا زندگی شخصی هستند. در این مدل افراد با هم گروه شده و یکدیگر را پشتیبانی می کنند.
ای- منتورینگ یا منتورینگ از راه دور (Distance or E-Mentoring)
با توسعه تکنولوژی و به ویژه بعد از همه گیری کرونا، منتورینگ هم به دسته فعالیت هایی پیوست که می تواند از راه دور و بدون ملاقات های رودر رو صورت بگیرد.
منتورینگ معکوس (Reverse Mentoring)
در این مدل از منتورینگ به جای اینکه کارمند ارشد Mentor کارمند زیر دست خود باشد، کارمند زیردست منتور کارمند ارشد خواهد بود. به عنوان مثال زمانی که کارمند جوانتر به آموزش اپلیکیشن های جدید و یا تکنولوژی به کارمندان بالادستی خود می پردازد، منتورینگ معکوس رخ داده است.
منتورینگ سریع (Speed Mentoring)
این مدل از منتورینگ عموما در ایونت های شرکت ها و کنفرانس ها رخ می دهد. در این نوع از منتورینگ، منتی مجموعه ای از مکالمات یک به یک را با منتورهای مختلف خواهد داشت.
فرآیند منتورینگ چیست؟
کل فرآیند منتورینگ در دو مرحله صورت می گیرد. در مرحله نخست منتی و منتور با هم آشنا شده و منتور از درخواست های منتی خود آگاه می شود بر پایه این آشنایی، جلسات منتورینگ صورت می گیرد.
| آشنایی های اولیه | جلسات منتورینگ | آنچه باید انجام شود |
|
|
|
در سال 2004 دیوید کلاتربوک، که بصورت آکادمیک در زمینه روابط منتورینگ مطالعه می کرد، برای آنچه منتورها انجام می دهند کلمه ای را ابداع کرد که مخفف منتور است:
- M: مدیریت
- E: تشويق كردن
- N: تغذیه
- T: آموزش
- O: احترام متقابل
- R: پاسخ دادن به نیازهای یادگیرنده
در منتورینگ منتور مسئولیت توسعه روابط، تهیه گزارش و اطمینان دهی از اینكه نتیجه جلسات منجر به یادگیری برای شخص مورد نظر منتی (Mentee) می شود، را به عهده دارد.
علاوه بر ویژگی های لازم برای منتور بودن که پیش تر به آن پرداختیم، داشتن مهارت های عالی ارتباطی و توانایی درک ایده ها و احساسات دیگران و نیز توانایی همدلی با منتی نیز از جمله مهارت هایی است که منتور باید داشته باشد.
یادمان باشد که منتورینگ یک روش منحصر به فرد نیست. این روش مکمل سایر روش های یادگیری است و می توان با سایر روش های نوین نیز آن را همراه ساخت.
2 پاسخ
اطلاعات جالبی بود.متشکرم.
اطلاعات مفید و کاربردی بود ممنونم بابت مطالبتون…