پیش از آنکه به توضیح مفصل در مورد بیانیه ماموریت سازمان و چشم انداز بپردازیم، به این سوال پاسخ دهید: آیا تا به حال به برندهایی که به طور معمول می‌خرید، فکر کرده اید؟ در دنیای رقابتی امروز و درحالی که گزینه های ارزان تر از آن برند نیز وجود دارند، دلیل این انتخاب شما چیست؟
آیا معمولا محصولات غذایی مورد نیاز خود را هر هفته از فروشگاه مشخصی می خرید؟ آیا لبنیات مصرفی خود را از یک برند خاص تهیه می کنید؟ آیا زمانی که مسافری به شهر شما می آید و سراغ یک محل خوب برای صرف غذا را می‌گیرد، یک رستوران خاص را به او پیشنهاد می‌دهید؟
دلیل انتخاب یک برند خاص از سوی شما در این بازار پر رقابت چیست؟
یکی از مهم ترین دلایل این انتخاب، اهمیت دادن برند مذکور به بیانیه ماموریت ، چشم انداز و اجرای فعالیت های سازمان (از تولیدگرفته تا بازاریابی) بر اساس این بیانیه ماموریت است. علت اصلی موفقیت برندها و انتخاب شدنشان از سوی مشتریان به چگونگی استفاده آنها از بیانیه ماموریت و چشم انداز سازمان بر می گردد.
وفاداری به برند ناشی از ارزش های برند است. بهترین برندها تلاش می‌کنند تا عناصر فیزیکی، حسی و منطقی را به شکلی با هم ترکیب کنند که مشتریان و کارمندان بتوانند ارزش‌های برند را به همان اندازه‌ای که برند در نظر دارد، تجربه کنند و این امر با تهیه و تدوین بیانیه ماموریت شرکت و چشم انداز شکل می گیرد.
چگونه در 6 مرحله استراتژی کسب و کار خود را تدوین کنیم؟
دستیابی به یک رابطه طولانی مدت و موثر با مشتریان کار ساده ای نیست. در این زمینه شرکت هایی موفق خواهند شد که در طول سالها به ارزش های اصلی خود پایبند بوده و برندی را ایجاد نموده اند که کارمندان با افتخار با آن همکاری می‌کنند و مشتریان آن را دوست دارند.
همه این موارد اهمیت و نقش تدوین بیانیه ماموریت و چشم‌انداز سازمان را بیش از پیش مشخص می کنند.
بیانیه ماموریت سازمان چیست؟
بیانیه ماموریت (Mission Statement) سازمان، کیستی و چرایی وجود یک شرکت را تعیین می‌کند. با توجه به اینکه چشم‌انداز یک شرکت نشان می دهد که در نتیجه خدمات یا محصولات شرکت، بازار هدف به کجا می‌رسد و چه تاثیری از برند خواهد گرفت.
بیانیه ماموریت سازمان نقشه راه دستیابی به این چشم‌انداز است. در واقع چگونگی رسیدن به چشم انداز سازمان توسط بیانیه ماموریت سازمان مشخص می شود. در ادامه مثال هایی واقعی از بیانیه ماموریت سازمان ها آورده شده است.
مثال‌هایی از بیانیه ماموریت
تد (TED) : گسترش ایده‌ها
تسلا (Tesla) : تسریع فرایند تحول جهانی به سمت انرژی پایدار
ایکیا (IKEA) : خلق زندگی روزمره بهتر برای بسیاری از انسان‌ها
لایف ایز گود (Life is Good) : توسعه توان بهینه سازی
سوئیت گرین (Sweet green) : برای توسعه جوامع سالم‌تر با پیوند مردم به مواد غذایی واقعی
امریکن اکسپرس (American Express) : ما هر روز سخت تلاش می‌کنیم تا American Express یکی از معتبرترین برندهای خدمات جهانی باشد.
آنست تی (Honest Tea) : خلق و ترویج نوشیدنی‌های خوش طعم، سالم و ارگانیک.
جت بلو (Jet Blue) : برای الهام بخشیدن به بشریت – هم در هوا و هم در زمین.
پرزی (Prezi) : خلق دوباره روشی که مردم به کمک آن دانش خود را منتقل، داستان های خود را تعریف و مخاطبان خود را وادار به عکس العمل کنند.
اینوزیبل چیلدرن (Invisible Children) : پایان دادن به خشونت ها و استثمارهایی که تنها ترین و آسیب پذیرترین جوامع دنیا با آن روبرو هستند.
بیانیه چشم‌انداز سازمان چیست؟
بیانیه چشم انداز (Vision Statement)سازمان مشخص می‌کند که برند با اجرای بیانیه ماموریت خود، به کجا خواهد رسید. چشم‌انداز جایگاه آرمانی یک کسب و کار را نشان می‌دهد. در ادامه تعدادی بیانیه چشم انداز از برندهای مطرح دنیا آورده شده است.
مثال‌هایی از بیانیه چشم انداز
لینکدین (LinkedIn) : خلق فرصت اقتصادی برای نیروی کار جهانی
متا (Meta) : نزدیک کردن دنیا به هم و ارائه فرصت به مردم برای خلق اجتماع
انجمن آلزایمر (Alzheimer’s Association) : جهانی بدون بیماری آلزایمر
مایکروسافت (Microsoft) (در زمان تاسیس): رایانه ای روی هر میز و در هر خانه
وزارت بهداشت استرالیا (Australia Department of Health) : بهداشت و سلامتی بهتر برای همه استرالیایی های امروز و نسل های آینده.
دیزنی (Disney) : تبدیل شدن به یکی از رهبران تولیدکننده و ارائه دهنده سرگرمی و اطلاعات در جهان
بیانیه ماموریت و چشم‌انداز چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
بیانیه ماموریت سازمان به تعریف کسب وکار یک شرکت، اهداف و همچنین رویکرد شرکت برای دستیابی به آن اهداف می پردازد و این در حالی است که بیانیه چشم انداز جایگاه آتی و یا همان آینده مطلوب شرکت را به تصویر می کشد.
از لحاظ ترتیب ابتدا بیانیه چشم انداز تعریف خواهد شد و هدف یا همان مقصد سازمان را تعیین خواهد کرد. سپس نوبت به بیانیه ماموریت می رسد تا راهنمایی برای رسیدن به این مقصد باشد.
بیانیه ماموریت سازمان به نوعی یک چشم انداز عمل گرا است و هدف سازمان را به مخاطبان خود اعلام می‌کند. بیانیه ماموریت شرکت اغلب شامل توضیحات کلی در مورد سازمان، عملکرد و اهداف آن است.
به مرور زمان و با رشد و توسعه شرکت، سازمان ممکن است به اهداف اولیه خود برسد و به نوبه خود تغییر کند. بنابراین، بیانیه‌های ماموریت و چشم انداز در صورت نیاز باید مورد بازنگری قرار بگیرند تا در صورت تحقق اهداف قبلی، منعکس کننده فرهنگ جدید کسب و کار باشند.
هر دو بیانیه ماموریت و چشم انداز اغلب برای تعریف دلیل وجودی سازمان برای مخاطبان داخلی و خارجی – مانند کارمندان، شرکا، اعضای هیئت مدیره، مصرف کنندگان و سهامداران، مورد استفاده قرار می گیرند و گاهی اوقات در قالب یک “بیانیه ماموریت و چشم انداز جامع ” ترکیب می‌شوند.
چگونه یک استارت آپ یا کسب و کار جدید را شروع کنیم ؟
چگونگی تهیه و تدوین بیانیه ماموریت سازمان
یک بیانیه ماموریت می بایست درباره چرایی وجود یک کسب وکار و آنچه که منجر به تمایز آن نسبت به بقیه خواهد شد، صحبت کند. پس توجه داشته باشید که حتما به سوالات زیر پاسخ دهید :
- کسب وکار شما چرا به وجود آمده است؟
- چه چیز شما را نسبت به بقیه متمایز کرده است؟
البته باید در نظر داشته باشید که در ساختار بیانیه ماموریت خود همواره توازن میان واقعیت محض (مثلا “ما محصولات و خدمات با کیفیت ارائه خواهیم کرد”) و خوشبینی (مثلا “ما به دنبال تبدیل شدن به رهبر بازار در صنعت خود هستیم”) را نگه دارید.
هیچکدام از این جمله ها به تنهایی نمی تواند منجر به متفاوت شدن شرکت شما شود ولی ترکیبی از هم واقعیت و هم خوشبینی شما را قوی تر نشان خواهد داد.
در تدوین بیانیه ماموریت خود حتما به 4 المان زیر به عنوان فاکتورهای اصلی یک بیانیه ماموریت موثر برای شرکت توجه داشته باشید :
- ارزشمندی (Value) : ارزش اصلی کسب وکار شما برای هر دو گروه مشتریان و کارکنان سازمان چیست؟
- الهام بخشی (Inspiration) : چرا افراد باید علاقه مند به همکاری با شرکت شما باشند؟
- معقول بودن (Plausibility) : هر آنچه که در بیانیه ماموریت می نویسید باید معقول باشد پس از خیالبافی بپرهیزید.
- اختصاصی بودن (Specificity) : بیانیه ماموریت را به شکل خاص به صنعت و حوزه کسب وکار خود مرتبط نمایید و یک ماموریت اختصاصی برای خود تعیین کنید که قابل کپی نباشد.
نکات مهم در تدوین بیانیه ماموریت سازمان و بیانیه چشم انداز سازمان
به طور معمول، مدیران ارشد کلیه بیانیه‌های ماموریت و چشم انداز شرکت را تدوین می‌کنند. سایر مدیران در سطوح مختلف نیز ممکن است اظهارات یا نکاتی را برای بخش یا واحد خود در این بیانیه ها تعیین کنند. در فرایند تدوین بیانیه ماموریت و چشم انداز سازمان مدیران می بایست:
- فرهنگ، ارزش‌ها، استراتژی ها و جایگاه آینده سازمان را از طریق مصاحبه با کارمندان، تأمین کنندگان و مشتریان به روشنی مشخص کنند.
- تعهدی را که شرکت نسبت به ذینفعان اصلی خود شامل مشتریان، کارمندان، سهامداران و سایرین دارد، نشان دهند.
- اطمینان حاصل کنند که اهداف قابل اندازه‌گیری، رویکرد عملی و چشم انداز قابل دستیابی است.
- پیام را شفاف، دقیق و به زبانی ساده انتقال دهند.
- مقاله ننویسند و پیام را به کوتاه ترین شکل ممکن به نحوی که در خاطره ها باقی بماند، منتقل کنند.
- بلند مدت فکر کنند. بیانیه ماموریت سازمان سرمایه گذاری بر روی آینده شرکت است، بنابراین باید به اندازه کافی باز باشد تا بتواند اهداف بلند مدت سازمان را منعکس کند.
- دقت کنند که مبادا با تدوین یک بیانیه ماموریت محدود، دست و پای خود را ببندند. شاید در بیانیه ماموریت خود به دنبال فروش بهترین محصولات به مردم تهران باشید، ولی آبا ممکن نیست که فراتر از شهر تهران و یا حتی ایران بروید؟ پس چرا باید خودتان را محدود کنید؟
- از تغییر بیانیه ماموریت شرکت نترسند. از آنجایی که در دنیای کسب و کار همه چیز با سرعت باورنکردنی در حال تغییر است، اگر بیانیه ماموریت یک سازمان دیگر معرف آن شرکت نباشد باید بازنویسی شده و تغییر کند.
مزایای بیانیه ماموریت و چشم انداز برای سازمان‌ها
مزایای داخل سازمانی
- هدایت مدیر یا تیم مدیریت در مورد موضوعات استراتژیک، به ویژه در زمان تغییرات اساسی
- کمک به تعریف بهتر استانداردها و شاخص های کلیدی عملکرد
- تشوبق کارمندان به تولید بیشتر و یا خدمات بهتر با تمرکز بر اهداف مشترک
- کمک به شکل گیری چارچوبی برای تعریف بهتر رفتار اخلاقی در سازمان با تکیه بر بیانیه ماموریت و چشم انداز سازمان
مزایای خارج سازمانی
- استفاده از بیانیه ماموریت و چشم انداز برای دستیابی به پشتیبانی و حمایت بازار هدف، سهامداران و …
- برقراری ارتباطات بهتر با مشتریان، تأمین کنندگان و شرکای کاری
- استفاده از بیانیه ماموریت و چشم انداز به عنوان یک ابزار برای روابط عمومی یا PR
سوالات متداول برای بیانیه ماموریت سازمان و بیانیه چشم انداز
بیانیه ماموریت (Mission Statement) سازمان، کیستی و چرایی وجود یک شرکت را تعیین می‌کند.
بیانیه ماموریت سازمان به تعریف کسب وکار یک شرکت و چرایی وجود آن، اهداف و همچنین رویکرد شرکت برای دستیابی به آن اهداف می پردازد و این در حالی است که بیانیه چشم انداز جایگاه آرمانی و یا همان آینده مطلوب شرکت را به تصویر می کشد. بیانیه ماموریت چراغ راهی برای دستیابی به چشم انداز شرکت است.
تعریف بیانیه ماموریت و چشم انداز مزایای گوناگونی دارد از جمله : هدایت بهتر مدیران در تصمیم گیری های استراتژیک، تعریف بهتر استانداردها و شاخص های ارزیابی عملکرد، دریافت پشتیبانی از ذی نفعان، مشتریان، کارکنان و …، تشویق بهتر کارکنان با تمرکز بر اهداف تعیین شده و …
4 عنصر اصلی بیانیه ماموریت سازمان عبارتند از :
- ارزشمندی (Value)
- الهام بخشی (Inspiration)
- معقول بودن (Plausibility)
- اختصاصی بودن (Specificity)
